Yüzde 35 faizle üreterek nasıl para kazanacaksınız?
Özlem ERMİŞ BEYHAN
Dün öğleden sonra Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Lideri Mustafa Gültepe ile Türk ihracatçısının katma değerini artırmak amacıyla düzenlenen İnovasyon Haftası’nı konuştuğumuz sohbet toplantısındayken TCMB’nin 500 baz puanlık faiz artırımı haberi geldi. Gültepe, yüksek teknolojinin ihracat üzerindeki kaldıraç etkisini anlatırken durdu ve moral bozukluğunu gizleyemedi: “Çok sıkıntı var. “Birçok sektörümüz için büyük bir sorun.”
“Merkez Bankası Başkanı’nı Ankara uçağında ikna ettik”
Gültepe, Merkez Bankası’nın reeskont kredilerinde attığı son adımın çok olumlu olduğunun altını çizdi: “Merkez Bankası Başkanımızı Ankara uçağında ikna ettik. Açıkladık, politika faizini, reeskont faizini sabitledik. O dönemde faizler yüzde 25’ti.
Aldığımız faiz yüzde 36-37 civarındaydı. Açıkladık. “Merkez Bankası Başkanı sahadan bilgi alır, not alır ve yazar.” İhracatçının reeskont kredisinin faizi son faiz artışından sonra tekrar yüzde 35, artı komitelerle birlikte yüzde 36,5 olacak. Gültepe’nin moralini bozan da bu: “Daha düşük bir artış bekliyordum.
Yüzde 35, yüzde 36,5 ile para alacaksınız, kullanacaksınız, üreteceksiniz, nasıl para kazanacaksınız. Kim rahatsız edecek? Mesela hazır giyim son derece hantal bir sektör. Gültepe: “Yatırımcıları rakip ülkelere mi kaptıracağız?” Sorumuzu şöyle yanıtlıyor: “Bildiğiniz gibi bir zamanlar 200’e yakın firmamız Mısır’a gidiyordu. Ama pandemi sonrasında yeterli noktaya ulaştık. Anadolu üretim üssü oldu. Ancak son ek vergi kararının da etkisiyle bakanlığın rekabet gücü daha da azalacak. Artık birçok yatırımcı yeniden Mısır, Fas, Cezayir gibi ülkelerde yatırım arayışına giriyor.
Veya Mısır’da yatırımı olanlar artık ek yatırımlarını Türkiye’ye değil oraya yapıp yurt dışında kapasitelerini genişletiyorlar.” İhracatçılar da savaşın pençesinde. TİM Lideri, “Kuzeyimizde savaş var, güneyimizde savaş var. Umarım savaşlar büyümez ama piyasalar biraz daha daralır. Mesela bakanımızla birlikte Mısır’a gideceğiz. “Komşusu… İhracatı mutlaka etkileyecektir” dedi.
“Piyasaların daralmasının ötesinde bir kaybımız var”
İhracatçılar bir süredir ana pazar olan Avrupa’daki daralmadan sıkıntı çekiyor. Türk ihracatçısı için durum çok daha zor çünkü bu pazardaki kayıpları pazarın genel daralmasından çok daha büyük. Gültepe hazır giyimden örnek veriyor: İngiltere’de pazarın daralması yüzde 15, Türkiye’nin bu pazara ihracatındaki daralma ise yüzde 25 civarında.
Almanya ve Amerika pazarı hep böyle… Türkiye’den alımlar yüzde 15-25 oranında azaldı. TİM Lideri, bu pazarların genel daralmanın 5 ila 10 puan üzerinde kayıp yaşamasını, rekabet güçlerinin azalmasına bağlıyor. Rakipler bu dönemde boş durmayıp Türkiye pazar payını yakalamak için stratejik kararlarla maliyetleri düşürücü adımlar atarken, Türkiye’deki üreticilerin maliyetlerinde büyük artış yaşandı.
Süreci anlatan Gültepe, “Çifte ateş altına girdik; hem pazarlarımızın daralması, hem de rekabetçi olamamamız bizi geriletiyor. Rakiplerimiz fiyatları düşürerek bizden müşteri çekme yönünde net bir politika izlediler. “Maalesef Türkiye’deki fiyat sabitleme sorunu bizi ihracatta geçen yılki seviyede tutuyor” dedi.
Parite bu yıl olumlu seyrediyor
TİM Başkanı’nın verdiği bilgiye göre ihracatçılar bu yıl geçen yılın aksine parite avantajı yaşıyor. Gültepe, “Bu sene parite işimize yarıyor. “Geçen yıl parite bize 15 milyar doların üzerinde eksi verdi, bu yıl nisan ayından bu yana 1,5-2 milyar dolar arttı” dedi.
“Ek vergi kararı yanlıştır, sadece enflasyonu yükseltir”
Ek vergilerin hazır giyime etkisini de TİM Başkanı’na sorduk. Mustafa Gültepe konuşmasına “Bence olmaması gereken bir şey, ben bir hazır giyim üreticisi olarak değil, TİM Başkanı olarak konuşuyorum” diyerek başladı ve şöyle devam etti: “Öncelikle sadece yüzde 10’luk bir rakam. Türkiye’deki hazır giyim üreticilerinin kullandığı kumaşın yüzde 100’ü ithal ediliyor.
Rekabet gücü düşüyor. Hazır giyim Anadolu’da istihdamı destekleyen bir sektör. Bu karar Türkiye’de enflasyonu artıracak, daha pahalı kumaş almamızı sağlayacak, ihracatı zorlayacak. Hammaddelerin korunması taraftarı değilim. Biz inovasyondan bahsediyoruz, bugün korumacılıkla bir yere varamayız.”
Yüksek teknoloji paylarında öncelikli hedef %10
İnovasyon Haftası, Türkiye Cumhuriyeti’nin 100. yılını kutladığımız 2023 yılında 10. yılını kutluyor. Türkiye’nin yüksek teknoloji ihracatının artmasında değerli bir kaldıraç görevi gören bu organizasyon, bu yıl 23-25 Kasım tarihlerinde Haliç Kongre Merkezi’nde gerçekleştirilecek. Gültepe, İnovasyon Haftası ile ilgili şu bilgileri paylaştı: “Türkiye, dünya inovasyon liginde 10 yılda 74’üncü sıradan 39’uncu sıraya yükseldi.
İhracatımızda yüksek teknolojili ürünlerin payı yüzde 3,5. Bu payı yüzde 10’a çıkarmayı hedefliyoruz. Bu bakış açısıyla önümüzdeki yüzyılda insanlığın inovasyona en çok ihtiyaç duyacağı 10 konuyu belirledik. Hızlandırılmış İnovasyon Maratonu’na başladık. Türkiye Girişimciler Yarışmasını düzenliyoruz. Cumhuriyetin 100. yılına özel olarak ‘Türkiye’de İhracat Seyahat Sergisi’ni açıyoruz. TİM İhracat ve İnovasyon Raporu’nu hazırlıyoruz.
İnovasyon ve yeşil dönüşüm kredilerine yeni paketler geliyor
TİM Başkanı Mustafa Gültepe, ihracatçılara yönelik yeni finansman paketlerinin hazırlandığını duyurdu: “İhracatçılarımıza yeni kaynak yaratmak amacıyla Bankalar Birliği ile çalışmalarımızı sürdürüyoruz. Yeşil dönüşüme yönelik daha önce başlattığımız kredi paketinden çok olumlu geri dönüşler aldık. Bu kapsamda yaklaşık 1,3 milyar dolar kredi kullanıldı. Uygun fiyatlarla herkesi memnun eden paketler vardı. İhracatçıların hem inovasyon hem de sürdürülebilirlik için ihtiyaç duyduğu finansmanı sağlamak amacıyla artık Bankalar Birliği ile birlikte çalışıyoruz. Çok yakında çok güzel paketlerimizi duyuracağız. Eximbank, özellikle inovasyon tarafında da yeni paketler sunmaya hazırlanıyor.
